prawoMOCNE – odczarowujemy mity wokół zawodu sędziego

Istnieje szansa na to, że w ciągu naszego życia, ani razu nie przekroczymy sądowego budynku. Ale nie warto na to liczyć. Czego się spodziewać od świątyni sprawiedliwości i czego tak naprawdę wymagać od trzeciej władzy? Pytamy u źródła, w ramach naszego cyklu wywiadów.

Co tydzień, gośćmi Akademickiego Radia LUZ w cyklu wywiadów prawoMOCNE są przedstawiciele Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitia — Paweł Pośpiech, wiceprezes wrocławskiego oddziału Iustiti, przewodniczący II wydziału karnego Sądu Rejonowego w Wołowie oraz sędzia Tomasz Klimko, zastępca przewodniczącego I wydziału cywilnego Sądu Rejonowego Wrocław-Fabryczna

Przestroga przed politycznymi projektami

Niejednokrotnie w cyklu prawoMOCNE wraz z zaproszonymi gośćmi wskazywaliśmy na różne bolączki związane z polskimi sądami. Problemów jest wiele, a rozwiązań, zwłaszcza tych dobrych – jak na lekarstwo. Kolejne pomysły wychodzące ze strony legislatorów i polityków mogą w wielu wymiarach napawać nadzieją, ale częściej, są powodem do zmartwień. Wywołują aplauz oraz zachwyt, mimo że to tylko projekty. Dlaczego należy podchodzić z dystansem do kolejnych politycznych pomysłów zmieniających oblicze polskich sądów i czy istnieją jakiekolwiek rozwiązania, które na dobre mogłyby oddzielić życie polityczne od władzy sądowniczej?

Sędzia Anna Maria Wesołowska

W dzisiejszej odsłonie cyklu prawoMOCNE odejdziemy na chwilę od zagadnień stricte prawnicznych, po to aby poświęcić chwilę na krótką analizę popkultury. Bo dla większości społeczeństwa, sala sądowa będzie znana głównie z telewizora. Jak przedstawiciele zawodu sędziowskiego, sędzia Paweł Pośpiech i sędzia Tomasz Klimko podchodzą do tekstów kultury osadzonych w świecie prawniczym? Czy znając jego kulisy, da się cieszyć wyolbrzymioną fikcją? Jaki wpływ, pozytywny i negatywny miał kultowy program Sędzia Anna Maria Wesołowska na postrzeganie rozprawy sądowej? Czy Remigiusz Mróz mógłby zrobić większy research?

Zbrodnia i kara

O istocie kary w kontekście do popełnionego przewinienia pisał nie tylko Dostojewski – to przecież fundament naszej cywilizacji. Jednak na przestrzeni tysiącleci zmieniał się pogląd jaka ta kara powinna być. O surowości kary i jej poszczególnych funkcjach, jak i różnicach między pięć w zawiasach a siedem opowiedzieli sędziowie ze stowarzyszenia sędziów Iustitia – Paweł Pośpiech i Tomasz Klimko

Jak czytać przepisy?

Chociaż prawo to nauka humanistyczna, to jednak można się zgodzić, że podąża logicznymi zasadami przypominającymi niekiedy nauki ścisłe. Jednak gdy w grę wchodzi interpretacja – poszczególnych słów, zdań oraz paragrafów, wtedy mogą pojawiać się problemy. Jak radzą sobie z nimi sędziowie, w trakcie wydawania wyroków? Kiedy litera prawa stoi w sprzeczności z rozumem? Czym różni się swoboda od dowolności? Tego wszystkiego dowiemy się od sędziów cywilistów – Tomasza Klimko i Tomasza Zawiślaka ze stowarzyszenia sędziów Iustitia.

Jak usprawnić sądy

Styczeń to tradycyjnie okres postanowień noworocznych oraz patrzenia w przyszłość z nadzieją lepszych czasów. Nie sposób znaleźć lepszego czasu, aby pozastanawiać się nad tym jak mogłaby się rysować przyszłość w systemie sądownictwa. Czy można za pomocą kilku prostych postanowień „uzdrowić” władzę sądowniczą, usprawnić zawiłe i skomplikowane procesy i uczynić cały proces przyjemniejszym dla każdego?

Model procesu

Dwa trudne słowa będą się przewijać – kontradyktoryjność i inkwizycyjność. Czym jest model procesu i jak diametralne znaczenie ma on na przebieg procesu? Kiedy sędzia wychodzi ze swojej roli arbitra i wciela się w oskarżyciela czy nawet obrońcę?

Czy warto pchać się w proces?

Zdarza się sytuacja, kiedy wszystkie zwyczajowe środki perswazji zostają wyczerpane i pada sakramentalne – spotkamy się w sądzie. Jednak czy warto się w to angażować? Co możemy zyskać, a co możemy stracić wstępując na ścieżkę sądową. O meandrach i niuansach głównie procesu cywilnego opowiedział sędzia Tomasz Klimko, cywilista z Sądu Rejonowego Wrocław-Fabryczna

Źródła prawa

Spór, który tak naprawdę sporem nie jest. Niejednokrotnie w ostatnich latach słyszeliśmy dyskusje na temat roli Konstytucji i jej nadrzędnej funkcji w naszym systemie prawniczym, zwłaszcza w odniesieniu do umów międzynarodowych. Rodzi to problem na temat wyższości źródeł prawa.

Pandemia, a sądy

Nie ma przestępstwa bez ustawy. Dość dobitnie pokazała to pandemia. W jaki sposób aparat sądownictwa zareagował na pospieszne zmiany legislacyjne i obostrzenia wprowadzane na drodze rozporządzenia? Na ile sędzia może kierować się własnym sumieniem, a na ile trzymać sztywno litery prawa?

Sądy w pandemii

Po półtorarocznej przerwie wracamy do naszego cyklu prawoMOCNE, gdzie wraz z zaproszonymi gośćmi, sędziami Pawłem Pośpiechem oraz Tomaszem Klimko ze Stowarzyszenia Sędziów Polskich Iustitita przybliżamy tajniki zawodu sędziowskiego. W dzisiejszej odsłonie skupimy się na tym jak ostatnie półtora roku wyglądało z perspektywy pracy w sądzie, jakie zmiany wymusiła izolacja społeczna oraz czy w jakimś najmniejszym stopniu wprowadzone innowacje zostaną z nami na dłużej?

#008 – Biegli

Ale czy dobiegli? W naszym cyklu prawoMOCNE zastanawiamy się nad funkcją sądowych biegłych. Kim są i czym się zajmują? Jak takowym biegłym zostać i ile opinia biegłego jest warta w postępowaniu sądowym?

#007 – Świadkowe know-how: cz. 2

Co ma większą wiarygodność – zeznania świadka czy nagranie? Jak poznać kiedy ktoś kłamie, a kiedy mówi prawdę oraz najważniejsze – ile wspólnego ma postępowanie sądowe z matematycznym równaniem?

#006 – Świadkowe know-how: cz. 1

Świadek jaki jest, każdy widzi. Ale co widzi świadek gdy stoi przed wymiarem sprawiedliwości? Co można, a co raczej odradzamy robić w sytuacji składania zeznań?

#005 – Czekając pod salą

Sądowe gmachy mogą być przytłaczające. Ale zdecydowaliśmy się stawić w sądzie… i co dalej? Albo co zrobić, gdy siły wyższe uniemożliwiają nam wypełnienie obywatelskiego obowiązku? Czy można do sądu przylecieć samolotem? Niby można, ale raczej nie liczmy na zwrot kosztów…

#004 – Wezwanie do sądu

Przykra sprawa – wracasz po ciężkim dniu do domu, zaglądasz do skrzynki… a tam awizo, kryjące za sobą wezwanie do sądu. Właśnie, czy to aby na pewno taka przykra sprawa? Czy pisma wysyła się pocztą? Czy można się wymigać od pójścia? Zdecydowanie odradzamy.

#003 – Dzień z życia

Sędzia „nie podbija karty na zakładzie” , ale nie oznacza to że jest „nierobem”, jako rzekł filmowy klasyk. Jak wygląda przeciętny dzień pracy w sądzie? Ile czasu zajmuje zapoznanie się z aktami, a ile procentowo zajmują same rozprawy?

#002 – Sędzia też człowiek

Czy wychodząc z sądu, sędzia przestaje być sędzią? Czy istnieje coś takiego jak odpoczynek od spraw? O ilu rzeczach na raz trzeba myśleć na sali sądowej? O tym opowiedzieli nam sędziowie podczas drugiej odsłony cyklu prawoMOCNE.

#001 – Zawód: sędzia

Sędzia to zwyczajna praca czy raczej powołanie? Czym się różni sąd apelacyjny od sądu odwoławczego? Jak zostać sędzią?

Więcej rozmów z przedstawicielami Stowarzyszenia Sądów Polskich „Iustitia” na antenie Akademickiego Radia LUZ usłyszycie podczas Magazynu Popołudniowego w środę o godzinie 15:30, oraz w pełnej wersji na naszych podcastach.